dimanche 1 avril 2018

Lou journalet dóu Pont de Garanço N°66: Plen d’estrambord e d’enavans pèr la nouvello annado Janvié 2018


Remembranço

Aqueste dimenche, passère sus lou pountet que se trobo au bout de la pisto d’aterrage de Cantarèu. Me remembrè alor un evenimen ourrible que se debanè i’a mai de sèissanto an.
Erian noumbrous tout autour d’aquel areoudrome pèr vèire l’acamp annau dis avioun. Sus aquel pountet, un ome, apieja à sa biciéucleto, fuguè turta pèr la rodo d’un avioun que pèr se pausa, s’èro un pau trop sarra dóu sòu. Erian juste à coustat sus la ridello de la camiouneto à regarda nautre tambèn l’espetacle.
L’esmòu fuguè grand e la visto d’aquel ome estendu sus lou sòu, la tèsto espoutido, me faguè faire long-tèms de chaucho-vièio que soulo, li douço paraulo de ma maire finissien pèr m’apasima.
Mancavian pas aquel acamp que ié vesien d’acroubacio espetaclouso. Lou moumen espera de tóuti èro lou saut en paro-toumbant de Couleto Duval que lou durbissié après uno cabussado que seguissien amé crento.
De retour à Vedeno, acroucavo alor à uno branco de la figuiero, uno caisso e fasiéu coume li piloto, d’acroubacio que fasien sourire ma grand.

                                                              Michèu

                                                 Janvié- Lou mes long...

Se dis que Janvié a dos caro :
Quouro ris pèr davans
Darrié fai la grimasso..
Janvié, d'efét, es lou jougnènt entre l'anciano e la nouvello annado ; tant coume en Desèmbre sian plen d'estrambord pèr alesti li fèsto, cadun au siéu, en Janvié, li fèsto acabado, vous trouvas nè coume un panié trauca...
Dins li jo que se fasien antan, pèr carnava, ( lou jo di mes) vaqui coume presentavon lou mes de Janvié :
Siéu Janvié, lou jala,
Vièi pela
Que de longo tremole
Pèr me gara la fre
Bràvi drole,
Adusès lou pechié !
Lou mes de Janvié anoucio ço que sara l'annado. Li douge proumié jour dóu mes, se dison : «  li coumtié » dison chascun à-de-rèng lou tèms que fara cade mes : lou proumié retrais lou tèms que fara en Janvié, lou dous, en Febrié, e acò jusqu'au 12. Antan, aquéli «  coumtié » èron plaça en Desèmbre. Se dis tambèn que lou tèms que fai lou 2 de Janvié fai quaranteno. Aquelo noucioun de quaranteno se retrobo encaro à màntis óucasioun : lou deluge, li pountannado de marrit tèms, la tengudo à l'escart di malaut countagious, li relevaio de la Vierge e la presentacioun de l'enfant au Tèmple, pèr Candelouso, quaranto jour après Nouvè .
Urousamen qu'en Janvié, i'a li Rei, e fau manja lou reiaume o la galeto à la franchipano, acò fai passa un pau lou rèste, mai encaro que, à l'ouro d'aro, se pòu manja aquéli pastissarié ritualo tre lou mes d'Óutobre, e que n'en perdon soun sèn.
Aquéu mes de Janvié, l'ame pas, : fau renja la crecho, li garlando, lou sapin e tóuti lis adournamen calendau. Fenido, la fèsto, la majo-fèsto, coume disié Mistral ; chascun s'es entourna au siéu, e n'en siéu toujour entristesido. Cresiéu d'èstre souleto à n'esprouva aquéu sentimen de vuege, mai adematin, en amoundant moun posto de radiò, dins la veituro, de-qu'entende ?
Que lou dilun, lou quinge de Janvié, adounc vuei, sarié la journado la mai aflaquissènto de l'annado ! Dison qu'aquelo journado coumbino tóuti li fatour de tristun : lou dilun, que fau tourna-mai ana travaia, la pountannado que seguis li fèsto, li sòu que soun souvènt de manco, e li boni resoulucioun presso dins l'estrambord dóu nouvel-an, e que coumençon de foundre coume nèu au soulèu ; en mai d'acò, la pago es encaro liuen, tout a aumenta, e li vacanço... mies vòu pas ié pensa. E pèr tout acaba, es l'ivèr, la meteò es capriciouso, e li gènt mancon de lus. N'ia meme un qu'a chifra tout acò e n'a escri la fourmulo matematico :

W=( D-d ) x T ^ q
________________
M x Na

Mai gramaci de pas me demanda d'esplico pèr acò, ai rèn coumprès....
Tout ço que sabe, es que siéu pas la souleto qu'amo pas lou mes de Janvié !

Michello, lou 15 de Janvié de 2018
Un pau sadoulo

Quand ère pichoto, i’avié dins moun vilage uno dono vengudo de la vilo que s’èro messo à abari quàuqui pichoti galino, de poumpouneto, pèr ié teni coumpagno.
De longo ié parlavo ; li prenié dins si bras ; li poutounejavo ; de cop, ié metié de riban ; ié netejavo li pato e lou bè…
Un jour que passère en jougant davans soun oustau, veguère li poumpouneto faire de zigue-zague e marcha sus lou quiéu. Forço esmougudo, anère lèu trouba la dono pèr ié demanda ço qu’arribavo à la poulaio.
« Te n’en fagues pas mignoto ! » me respoundeguè la patrouno di galino, « Es rèn ; i’ai soulamen baia un pau d’aigo-ardènt ! »

Anno Laberinto

La secaresso es aqui ; tóuti li gènt penson à la plueio que met de tèms à veni. Un jour, moun ouncle d’Ate que parlavo amé moun paire, ié diguè : « Quouro espères li soulié d’un mort, marches long-tèms descaus ! »

Andriéu


Aucun commentaire:

Enregistrer un commentaire