mardi 29 janvier 2019

Lou journalet dóu Pont de Garanço N°73: « Se parlo dejà dis oulivado e de l’òli nouvèu! » òutobre 2018


Mameto, de-que ié-pren… ?

« Mai, Mameto, de-que ié pren au capelan de Vedeno ? M’a demanda de veni am’éu pèr servi la messo à Sorgo. »
Fau dire qu’ère dempièi un an « enfant de cor » à Vedeno souto l’iniciativo de l’abat Reine qu’èro esta de passage dins soun vilage natau.
Ma Grand me respoundeguè qu’aquelo coustumo remountavo à 1722 quouro la pesto vengudo de Marsiho faguè forço vitimo dins la Coumtat. Pèr espera s’apara dóu mau, coume mai d’un, se virèron vers Diéu ; ansin, li Sourguen e li Vedenen faguèron lou vot de se rèndre vesito en proucessioun tóuti lis an, pèr Sant Ro e pèr Santo Ano amé , à l’escasènço, uno messo dins lou vilage vistaia. Aquesto proumesso avié dounc perdura.
Acò m’agradè pas de tout de segui lou capelan à Sorgo. Pèr ié mountra moun desagramen, refusère, maugrat si suplico tout au long de la ceremounio, « Michèu, souno ! », de souna en boulegant la campaneto daurado. Faguère coume s’ausissiéu pas.
« Raço, racejo ! » diguè alor amé soun èr malicious moun Grand en l’aprenènt ; coumprenguère mai tard ço que voulié dire.

Michèu
Lou cant dis aucèu

A la primo, la naturo se reviscolo,
La calour dóu soulèu chasco causo eicito.
La sabo que mounto fai s’espoumpi li bourre ;
Li prat, lis ort se pimpon de flour.
A l’aubo, es un plesi d’escouta
Lou councèrt que lou pople dis aucèu nous fai.
D’espera un moument, de reteni soun boufe,
Cresès bèn, acò n’en vau la peno ;
Li merle li proumié entounon lou reviscòu,

Lou cant meravihous mounto vers lou cèu.
Li roussignòu mandon sa noto meloudiouso,

Bèn poulido e un pau amourouso.
Li cardelino en liéurèio de fèsto,
Pimpa di mai vivi coulour,
Pèr soun poulit cant soun pas lèissa de coustat ;
Lis estournèu an perèu si cançoun,

Lis autris .aucèu canton soun ramage
Que tremoulejo dins l’èr de tout lou païsage.
Assistan, estouna, à n’un councert digne dóu Capitolo,
Pasmèns lis aucèu noun sorton d’uno escolo !
Belèu lou creatour a mes dins soun cervèu
Un disque misterious, un disque sènso egau.

German Barthe
(Cultivatour à Villemade, proche de Montauban)
Reviraduro en prouvençau pèr li sòci dóu Pont de Garanço


La crounico jardiniero de l'autouno 

E zóu mai, lou manjo-fango s'es mes à tourna-boufa coume un perdu ! Mai coume i'a ges de fango, amor qu'avèn besoun de plueio, t'aubouro uno póusso qu'es pas de dire ; te seco tout e fau arrousa tant coume l'estiéu.
Nous vaqui à la sesoun di recordo : li cougourdo s'amaduron tranquilamen. N'ai d'aquéli de Niço que fan mai de quatre-vint centimètre de long ; Aviéu mes un plant de « poutimarroun » mai li porc-senglié, à la primo, me l'avien derraba ; an espargna lou plant de « nos de bùrri » e ai vist que sus aquéu plant i'a bèn uno dougeno de cougourdo ! S'anan coungousta...

Li pòrri crèisson e li patanoun soun à mand de flouri en aut de si cano de mai de dous mètre d'aut ! ( sabès pas ço qu'es lou patanoun ? Ié dison tambèn giganto vo encaro petaire, amor que...
Lis avès-ti manja emé d'aïoli ? Es un chale ! Mai iéu lis ame mies dins lou « bouta couire » que te dounon au bouioun un goust qu'es pas de dire..

Faudra bèn-lèu estrema li planto jaladisso, e à-n-aquelo sesoun escouba li fueio morto ; pèr lou moumen, lou vènt li fai dansa pièi lis amoulouno, i'a plus qu'à li ramassa ; ço que m'enfèto, es qu'es enebi de li faire crema, me chalave d'aquelo óudour, perfum d'autouno, ai!las, aro li fau adurre à l'usino dis escoubiho, e n'en fau faire, de viage...
Fau encaro estrema lis óutis e neteja lou jardin ; ai d'obro pèr tout l'ivèr !

                                                                    Michello

Li Mèstre cirié de Tarascoun

Lou dijòu 13 de Setèmbre, emé quàuqui sòci dóu Pont de Garanço, anerian faire uno virado dóu coustat de Tarascoun e Gravesoun pèr rescountra de gènt apassiouna pèr soun obro.
Pèr coumença, anerian à Sant-Estèvo-dóu-Grès vesita un ataié de fabricacioun de cire. Es aqui qu'avèn descurbi lou mestié de « Mèstre cirié », e lou biais de faire li cire d'autar, li cire de Pasco que podon resta atuba à pau près 180 ouro de tèms ! Pèr li realisa dins li reglo de l'art emplegon que de bòni matèri proumièro : ciro d'abiho e parafino emé de mecho de coutoun de qualita.
Lou mèstre cirié travaio de dre : fai raja la ciro foundudo sus li mecho acroucado à-n'un ciéucle de ferre pendoula davans èu ; chasque cop qu'a vueja sa mesuro de ciro, passo tout de long dóu cire en fabricacioun, un gabarrit que rasclo li bavaduro de ciro fin que l'espessour de ciro siegue la meme tout à l'entour de la mecho. Laisso un pau refreja avans de countunia, e d'aquéu tèms, fai vira lou ciéucle fin que de nourri d'autre cire que ié soun pendoula. Mai un cire se pòu pas tout faire dins uno journado amor que fau laissa proun refreja e durci lou mesclun de cire e de parafino.
Eilabas fan tambèn de pichot cire, aquéli que se podon croumpa pèr lis atuba dins li glèiso ( cire plouraire) ; aquéli soun fa bono-di l'ajudo d'uno machino que fai beissa pièi aussa li ciéucle de ferre pèr trempa li mecho dins la ciro caudo. An tambèn desveloupa uno ativeta de fabricacioun d'estatuo de ciro coume de Santo Vierge, 

d'animau e tout un fube d'àutri persounage vo animau de ciro acoulourido de man-uno tencho ; pèr acountenta sa clientèlo an amagestra de coulour « flachi », aranjado, roso, verdo, poulido que noun-sai. E aro que travaion emé lis indienaire de « Souleiado » vous fan de foutoufore que semblon de teissut , tóuti mai bèu lis un que lis autre.
Uno vesito que fuguè drudo d'enfourmacioun sus aquéu mestié de « mèstre cirié ».
Vous baie l'adrèisso çai-souto, es uno bono idèio pèr faire quàuqui croumpo pèr li presènt calendau...
Ciergerie des Prémontrés 20 Rue des Charpentiers - ZAC du Roubian - 13150 Tarascon Tel : 04.90.99.59.34 - Mail : info@ciergerie.fr.

                                                             Michello


Aucun commentaire:

Enregistrer un commentaire