samedi 18 août 2012

Lou journalet dóu Pont de Garanço N°5 . Jun 2011

 

Au mès de Jun

Counsultes degun

Asenado

Pister avié un ase qu’èro couneigu de tóuti li Vedenen. Se vesié pas l’un sènso l’autre. Mai un jour, noste ome fuguè soulet. Quouro ié demandavian mounte èro passa soun ase, respoundié regretous :

« Aro qu’avié pres l’abitudo de plus manja, es mort ! »

Mai uno autro istòri vertadiero d’ase. Lou vilage èro atraversa à cèu dubert pèr uno roubino que ié disien « La Maïre », que sis aigo se jitavon dins la Sorgo. Dins la calour de l’estiéu, à faire toumba la coua dis ase e à faire susa li chin, servié à nega li prat e aseiga li jardin de la calado. Èro lou reiaume di grapaud que lou sèr nous baiavon soun croua-croua generous e sóuvage.

Un jour dounc, l’ase de noste vesin, que sa coua i’èro pas encaro toumbado, cabussè dins aquéu valat plen d’aigo e se troubè li dos pato de darrié dins l’aigo e li de davans pausado sus la ribo. Poudié plus boulega, tant lou founs de la roubino èro fangous. Coume faire pèr lou sourti d’aquel fangas? Falié faire lèu, que l’ome bramavo mai que soun ase : «  Se vai nega pèr lou quiéu !».

Michèu

Eleicioun dóu 15 de mars 1954

Vous souvenès de segur pas d’aquèlis eleicioun municipalo que se debanèron à Vedeno lou 15 dóu mes de mars de 1954. Veguèron l’eleicioun de Segne Leopol Robert à la tèsto de noste vilage ; ço que sabès belèu encaro mens, es que lis elegi deguèron afrounta «  la liste d’Union Romaine » que n’en vaqui soun prougramo escri à l’estilo sus uno pagino de caièr (foutocopio dóu teste ouriginau):

 élections à vedène ( manuscrit)

Jóusselino

Li manjo-saboun

Dins lou vilage que i’ai creigu, i'avié quàuqui pichoun coumèrci, pèr la majo-part istala di dous coustat de la grand-carriero, la routo naciounalo que nous religavo au rèsto dóu mounde: cafè, marchand de journau, burèu de taba, boucharié, boulenjarié, quincaiarié, couifaire, garage, bos e carboun, e très espiçarié ounte s'atroubavo de tout, fin qu'à l'aigo de « cologne » que se croumpavo, coumo lou rèsto, à detai.. Tres barricot de vèire trounavon sus un moble, bèn en evidènci, à coustat dóu papié pegant pèr arrapa li mousco, dóu saboun de Marsiho e di tubo de poumado. Tout acò vesinavo poulidamen emé la caisso de merlusso seco, lou barrichèu d'anchoio, la grando bouito de ferre dóu cafè en gran que leissavo escampa quàuqui redoulènci. Em'acò fau apoundre li barrau d'óli, e, dins la sesoun, lis óudour requisto de la frucho bèn maduro; e vaqui que nous trouban tourna-mai dins l'univers óudourant de l'espiçarié.

Uno d'aquèli boutigo, un pau en reculamen sus uno placeto, darrié uno font quasimen muto, m'atiravo pèr d'àutri resoun. Au founs dóu membre, darrié lou coumtadou, trounavo uno poulido pendulo à couguiéu en bos de nouguié , magnificamen escrincelado. A l'ouro picanto, après un pichot desclavaire, lou couguiéu banejavo au bout d'un mecanisme coumplèisse de crousihoun de bos que se desplegavon e s'aloungavon; n'ère pivelado ! L'estrategio counsistavo sèmpre à espera l'ouro ounte anavo fusa de soun trau, pèr intra dins la boutigo. Pèr bonur dounavo la replico, e l'espicièro esperavo la fin de l'episòdi pèr me demanda : «  De-que te fau, pichoto ? »

Eici, li croumpo èron d'uno autro meno, e un perfum indefinissable floutejavo dins l'èr, uno óudour vieianchouno de burre rànci, de cafè esventa, de la frucho passido, mesclado en aquelo dóu saboun, di cristau de sòudo, e de la cordo dis espardiho.

Eici, i'avié jamai la foulo: au dindamen dóu trignoun d'intrado, segui pèr lou crussimen dóu parquet, l'espicièro arribavo darrié soun coumtadou pèr uno porto escoundudo darrié uno paradouiro, derroumpudo dins quàuquis obro de l'oustau, secavo si man dins soun grand foudau blu.

Crese que tóuti se ié servien un pau pèr pieta, en se tenènt de croumpa de mangiho que de segur mancavo un pau de frescour.

Un jour que travessave la placeto, veguère l'espicièro que charravo em'uno vesino, e ausiguère que ié disié: «  Sabe pas ço que an, eici, li gènt, manjon que de saboun e bevon que d’aigo de javel!».

Michello

L’enclume de Vernet

Vuech ouro sounavon au clouchié de Vedeno. Li vue cop venien à peno de pica que adeja, un autre cant ié semblavo respoundre ; èro ausi pèr tóuti li païsan dóu vilage, que lou ressentien tout au founs de si cor : Èro l’enclume de Vernet que cantavo pèr èli souto li cop dóu martèu pesant que lou manescau manejavo amé un susprenènt biais.

Aro, s’es teisa aquel enclume e lou vilage semblo desmemouria. Coumo un troupèu de moutoun sènso soun pastre, s’escampiho : De pertout, d’oustau e de routo. Li vigno mounton à l’assalido de Piecaud coume pèr fugi lou betum e lou quitran, grand destrùssi d’espàndi verd. E après !

Quouro l’aurasso dóu prougrès aura acaba de boufa, dequé demourara de noste vilage ? En passant davans l’oubradou de Vernet, à jamai tanca, perdu au mitan d’un troupèu d’oustau, me trache emé tristesso que lou vilage, tau que l’amave, es mort. Lis anèu de ferre pendoulon sènso rasoun à la muraio. L’óudour di bato cremado me vendra plus enfiouca li narro.

Dequé faire ? I’a-ti quaucarèn à sauva ?

Coume tóuti lis enclume d’aquelo espoco, lou de Vernet cantavo en prouvençau :

« Pin, pan ! lou Marcèu pico sus lou ferre caud.

« Pin, pan ! saran ferra li chivau.

« Pin, pan ! li rèio saran apounchado coume fau. »

Lou prougrès ié barrè la porto de l’ataié mai nous empachara pas de charra e canta en prouvençau.

Osco Prouvènço !

Michèu

Vedeno e si musico

Après la guerro, Vedeno avié un group de musician que moun bèu-paire Gilbert ié jougavo de la clarineto e soun fraire dóu seissoufone.

Fasien ansin forço desfila noun soulamen à Vedeno, mai tambèn dins lis àutri vilage dóu vesinage : Amé mai de vint musician, jougavon pèr li voto e àutri festo que i’èron forço aprecia. Vedeno coumtavo perèu, uno autro fanfaro que ié disien « la vounge-vounge ». Quet noum ! De mounte vèn ? Quaucun lou saup-ti encaro?

Jano-Mario

N.B : S’avès uno istòri à nous counta (meme en francès), esitas pas : Nous agradarié de la bouta sus aquest journalet.

Aucun commentaire:

Enregistrer un commentaire