dimanche 19 août 2012

Lou journalet dóu Pont de Garanço N°6 Setèmbre 2011

 

Setèmbre emporto li pont

O bèn agoto li font

 

Mai perqué ?

Mai perqué semblon s’avani,

Ai !Las ! sènso brut e sènso crid

Lis espèr de respelido

De nosto lengo acoulourido ?

Sus li mercat, de matin,

Coumoul de viage de rasin,

Espeditour, païsan,

La parlavon emé enavans.

Mai perqué semblon s’avani,

Ai !Las ! sènso brut e sènso crid

Lis espèr de respelido

De nosto lengo acoulourido ?

D’aquèu tèms, èro fiero

E sa fisanço bèn entiero,

Tant soun emplè naturau

Èro encò lou manescau.

Mai perqué semblon s’avani,

Ai !Las ! sènso brut e sènso crid

Lis espèr de respelido

De nosto lengo acoulourido ?

Dins lis oustau, en famiho,

Coume dins un brusc que babiho,

Auprès dis Ancian, séns cesso,

Ié pousavo soun ardidesso.

Mai perqué semblon s’avani,

Ai !Las ! sènso brut e sènso crid

Lis espèr de respelido

De nosto lengo acoulourido ?

Dóu païs espatria,

Si drole la volon plus parla ;

E pèr l’escolo ignourado

Bèn-lèu sara óublidado.

Mai perqué semblon s’avani,

Ai !Las ! sènso brut e sènso crid

Lis espèr de respelido

De nosto lengo acoulourido ?

Perqué sian pas mai noumbrous,

Pèr crida fort ?: « Au secous !,

Prouvençau, ta lengo s’enego,

Zou ! Aubouro-te e boulego ! »

Michèu

Lou blet-bastard

E vaqui, anan encaro parla de planto. Mai aquest-cop, vous parlarai de bònis-erbo, d'aquèli que se podon manja. E n'ia uno, subre-tout, qu’ame bèn , es la «  farinello » o mai counèigudo souto lou noum de «  blet-bastard ». Farinello, es de segur en raport emé la coulour blanco de l'envès de si fueio, o belèu emé aquelo meno de póusso que i'a sus li fueio. Es uno planto que crèis de pertout : champ, jardin, camin, vèn proun auto, e qu'es forço ramificado. Si fueio soun triangulàri, un pau decoupado , verd-founsa pèr sa fàci superiouro e claro en souto. La tijo redo es leno ; li flour verdo, sènso petalo, soun menudeto. Tóuti li gènt en qu la fau vèire e n'en tasta quàuquis especialita soun espanta e me dison : «  N'en derraban à brassado, sabèn pas qu'es manjadisso » «  manja de blet-bastard, aquelo empègo ! » e pamèns, vous afourtisse qu'es un chale de la manja ! La poudès cousina de mant d 'un biais, vous n'en doune quàuquis eisèmple : en sauço, en óumeleto, en tian, en tarto salado o sucrado, e tout acò es delicious ! Mai se fau assegura de pas s’engana de planto, bord que n'ia que se soun empouisouna coume acò ! Fau leva li fueio, li lava e li seca ; Se voulès n'en faire uno sauço, o crèmo, chaplarès bèn fin uno poulido sèbo, la farès foundre dins un plat cubert em'un pau d'óli d'óulivo, e plan. S'un cop la sèbo es vengudo translucido, ie boutarès li fueio de blet-bastard e li leissarés foundre plan, en bourroulant de tèms en tèms pèr pas qu'arrape. Quouro li fueio saran bèn foundudo, ié apoundrés de sau e de pèbre e un pau de crèmo fresco espesso, leissas couire un moumenet, pièi arrestas lou fiò, leissas veni tousc e embarnissas n'en de lesco de pan rousti. Vous n'en dise pas mai !

Pamens, se voulès que vosto crèmo siegue mai poulido, la poudès passa un pau à l’espóutihaire.

Michello

Cadet

Cadet èro un poulit miòu,

De cop que i’a un pau fòu,

Quouro, de sa brido desliéura,

S’esbignavo pèr reguigna.

Courrié alor dins lou prat,

Ebriha de liberta,

En gambejant dins li flour,

Coume d’escoulan dins la court.

Cadet èro un poulit miòu,

De cop que i’a un pau fòu,

Quouro, de sa brido desliéura,

S’esbignavo pèr reguigna.

Pamens, quouro vesié lou paire,

Se sarrant amé un ferrat,

De civado rempli à ras,

Aleca, se leissavo faire.

Cadet èro un poulit miòu,

De cop que i’a un pau fòu,

Quouro, de sa brido desliéura,

S’esbignavo pèr reguigna.

Las ! Lou darrié jour venguè :

Dins un camioun es parti.

Lou coumprenguè qu’èro fini :

Endihè…, lou Grand plourè.

Cadet èro un poulit miòu,

De cop que i’a un pau fòu,

Quouro, de sa brido desliéura,

S’esbignavo pèr reguigna.

Michèu

Dadoun

Vous parle d’un tèms que li veituro èron pas noumbrouso dins lou vilage ; i’avié pas besoun de trepadou pèr li pedoun que trevavon li carriero en touto segureta. Èro un tèms que lis ase i’èron à la festo.

« Sang de bos, sang de ferre » èro l’escai-noum d’un païsan dóu vilage : N’i’a qu’afourtisson qu’èro desgourdi coume un cabrit de tres mes e gauche coume un esclop ; sabié meme pas metre un toupin au fiò. Pamens, fasié soun obro dins soun jardin e daiavo quàuquis eiminado de prat .

Pèr se faire ajuda, avié un ase que barrulavo soun carretoun. Li gènt de Vedeno l’avien bateja « Dadoun ».

Quàuquis-un en lou vesènt, disien : «  Cinq sòu, dès sòu, vint sòu ! Dadoun, l’ase e lou carretoun ! ».

Vaqui ço que me countavo moun paire Gibert e que soun remèmbre m’esmòu.

Andreloun

Nosto coulino

Quet bèu terren de jo ! Peravans, ié falié mounta en pedounant entre lou cementèri e li peiriero, trau gigantas que li four à cau dóu vilage i’avien engouli si caiau. Ansin, mountavian vers la capeleto en demourant bèn à man senestro dóu camin pèr pas risca de desparèisse dins la courdelado di trapadello.

En aut, troubavian alor, en formo d’emboutaire betouna, gulo grand duberto i brego merletado, d’ancians endré emplega pèr la DCA alemando dóu tèms de la guerro.

Sautavian alor dins lou proumié trau qu’èro lou miés counserva e courrian sus li cousta en se dounant d’ande, de vitesso pèr vira, viroula de pèr d’aut, de pèr debas. Falié teni long-tèms : Èro-ti poussible? La tèsto nous viroulejavo lèu e alor, lou cor nous venié sus l’aigo.

Perèu, apalido, remountavian sus li merlet, li carnèu en evitant la ferrataio e fin-finalo, alanado, s’anavian asseta au péd de la crous.

Aqui, me remèmbre lis estiéu quouro emé la famiho venian soupa e tasta lou croustet pèr fin de vèire lou fiò d’artifice de Mountèu. Dins un tèms que la capello se poudié vistaia, li pin tapavon pas la visto sus la plano de Carpentras.

Martino

N.B : S’avès uno istòri à nous counta (meme en francès), esitas pas : Nous agradarié de la bouta sus aquest journalet.

Aucun commentaire:

Enregistrer un commentaire