vendredi 14 décembre 2012

Ah, quet0 poulido journado !

 

Lou vue de Desèmbre  à la salo Capeau de Vedèno fuguè de l'avis de tóuti, uno chanudo journado !

Se sian coungousta d'uno bono anchouiado emé li lièume de sesoun, pièi de la gardiano de tau, alestido pèr lou bouchié de Vedèno. Li sieto emplenado di trege dessèr fuguèron tambèn apreciado : uno alo de rasin, uno mandarino, de nose, de dato, de figo e d'ambrico se, de pasto de coudoun, de bescue i castagno, de nougat negre e de blanc, de papihoto, d'arangeto ( rusco d'aranjo counfido e cuberte de choucoulat) de cacho-dènt is amelo e avelano,e de naveto ( acò fai quatorge, mai li fai ren). Tout acò fuguè arousa de bon vin blanc e rouge pièi de clareto..

Mai ço que nous agradè bèn, quouro aguerian acaba nòsti dessèr, siguè d'aculi li dos couralo !

Es lou «  Roudelet voucau de Bedarrido » que faguè soun espetacle d'en proumié, em'un fube de cansoun, e mai que pèr d'ùni, avien vertadieramen fa uno messo en sceno, e vous afourtisse qu'acò èro tras qu'amusatiéu ! Es coum'acò qu'avèn vist arriba «  Fredi » e soun veloumoutour pèr carreja Fino au balèti ; i'aguè perèu lou maridage, pièi la sceno dóu pichot que voulié pas manja sa soupo...

A la seguido, fuguè la couralo de Castèu-Nòu de Gadagno que nous baiè un grand moumen de cant poupulàri de Nouvè, acoumpagnado au piano. Moumen tras qu'agradiéu que nous a endraia dins l'estrambord Calendau. E pèr acaba, li dous couralo se soun rejounto sus la sceno pèr faire clanti la Coupo Santo … Quet bounur !

Pèr la Chourmo dóu Pont de Garanço qu'avié un pau bagna camiso pèr alesti tout acò, lou countentamen de tóuti, que siegue li sòci o li cantaire, e l'oundado calourento que nous agouloupè tout de long d'aquelo journado fuguèron noste recoumpenso.

A l’an que vènt !                                                       Michello

Calèndo ! Les Bédarridais dansent

Lou maridage !

Calèndo! chanson comique

Lou pichot que voulié pas manja sa soupo, e soun paire, maucoura !

Calèndo ! lou roudelet voucau de Bédarrido

Lou Roudelet Voucau de Bedarrido

Calèndo! La chorale de Gadagne

La couralo de Castèu-Noù-de-Gadagno

mardi 4 décembre 2012

Lou journalet dóu Pont de Garanço N°19 : desèmbre 2012

Desèmbre pren e noun rènd

Calèndo !

Tre lou mes de Nouvèmbre, coumence à sounja à la pountannado calendalo que s'anouncio.

Acò es toujour esta pèr iéu un bounur inmense ; li resoun n'en soun d'en proumié la sesoun, iéu que siéu jamai tant urouso que quouro fai fre, pièi, i'a la magio de Nouvè qu'a lou poudé de rassembla li famiho à l'entour di fougau e d'espandi la joio dins lis oustau. N'en siéu toujour pertoucado e fau de moun proun, au miéu, pèr que chascun visquèsse aquèli moumen de tout soun èsse...

Aro que mi pèu blanquejon, ai la souvenènço d'un fube de Nouvè meravihous...

Pamens, au nostre, erian pas riche e avian gaire de jouguet, mai acò fai pas tout ! Crese qu'èro lou soul jour de l'annado que moun paire nous sounavo pèr lou leva, encaro mai impaciènt que nàutri ; davalavian l'escalié à cha quatre, e me revese encaro, iéu, la pichouneto, entrepachado dins ma longo camiso de nue roso, sauta dins li bras de moun paire pèr descurbi, souto lou sapin esbrihaudant tout adourna de candeleto acoulourido que beluguejavon, quàuqui lipetarié e quàuqui presènt ! Quet bounur !

Aro que mi gènt dormon despièi de long-tèms à l'oumbrino dis auciprès, ai garda l'image d'èli, lis ue embuga d'aquelo joio. Istant fugidis...

Crese qu'aviéu nòuv' an quouro quaucun me diguè que lou Paire Nouvè eisistavo pas. Revese encaro la sceno coume s'acò se venié just de passa : me foundeguère en plour que rès lou poudié arresta ; me semblavo qu'èro la fin dóu mounde... E pamens, me disiéu d'esperiéu que lou Paire Nouvè èro pas toujour juste, amor que iéu, que me disien tant bravo e atravalido, m'adusié pas grand causo en coumparesoun d'ùni de mi cambarado.

Acò fuguè pamens uno grando lèissoun dins ma vido.

Me ramente d'un autre Nouvè passa à Vièns, i'a d'acò mai de mié-siècle, dins l'amèu di grand, quiha sus li colo e visajant lou Leberoun majestous. La tanto Léa, sorre de ma grand, que restavo à un bon kiloumètre d'aqui, m'èro vengudo dire : «  Michello, se vos, anaren à la messo de miejo-nue à Canovo, lou Lucian nous menara. » Fau que vous dise que la tanto Lea, que manjavo adejà dins si quatre-vint-très an, èro quaucun de toujour decida ; passavo encaro si journado à courre darrié soun troupèu de fedo dins li colo, à apastura l'escour e li porc e à fatura lou liéumié.

E ansin, nous vaqui embarcado emé lou Lucian, soun fiéu, dins la « 201 Peugeot » qu'èro pas flame novo...Mai pèr s'entourna, acò fuguè pas la memo ! A la davalado, tout anavo bèn, mai après aguè passa lou pont sus la Buye, atacarian la mountado, e l'autò coumencè de tussi e voulié pus mounta... Lucian aguè l'idèio de ié douna un pau d'envanc, alor repartiguerian de reculoun, pièi assajarian mai de faire la mountado qu'èro vertadieramen soudo, mai, de bado ! Alor la tanto me diguè : «  Belèu que nous faudra feni à pèd ! » E, d'efèt ! Sian descendudo de la veituro qu'avèn butado pèr l'ajuda à rintra à l'oustau. Mai maugrat la fre pougnènto, quet bounur de camina, la nue de Nouvè, souto la capello estelado, e de retrouba nòsti fougau ounte la famiho nous esperavo em'un bon vin caud e de bescue óudourous.

E ansin, d'annado en annado, nòsti Nouvè an chanja ; l'un après l'autre, nòsti gènt soun parti, franc de ma bello-maire qu'es toujour aqui, mai Nouvè countunio de nous rassembla ; li pichot an grandi, an founda si famiho, e tout aquèu mounde, urous e brusènt vèn festeja Calendo au nostre. Vihado à l'entour de la chaminèio, taulejado que n'en finisson pus, Joio !

Mai, à chasque cop, lou lendeman dóu jour benesi de Nouvè, i'a toujour un moumenet que me sente un pau entristesido en sounjant à ma maire, qu' aquèu jour, disié, lis ue un pau perdu, alin :

: «  Aro, Nouvè es tant luen que ço qu'es proche »

Nouvè nous adus toujour de souspresso agradivo ; n'i’en aguè un, que noste fiéu, Rouman, nous aduguè sa fiançado pèr nous la presenta, tras que bèu presènt , à la vesprado de Nouvè. E Flourènço, descurbènt l'oustau tout para, emé la crecho, la Santo Barbo dins li sietoun que trounavon au mitan de la taulo vestido de si tres napo, lou bufet carga di trege dessèr, s'escridè : «  Mai sian dins un bastioun de la culturo Prouvènçalo ! » E Rouman de ié dire : «  Noun, n'es pas un bastioun, n' es uno fourtaresso ! »

I'aguè perèu un autre Nouvè que m'es resta en memòri.. En Aquelo pountannado, vivian à Vieno, à coustat de Lioun, e touto la famiho èro encaro à tauleja dins la joio quouro veguère, iéu que visajave la grando fenestro, que nevavo à gros floucoun. Urouso que noun sai, diguère rèn, bord que n'i’a qu'avien prévis de s'entourna au siéu, en fin de journado, e li vouliéu pas esfraia.... Quouro s'en avisèron, avian dejà de nèu à mié-boutèu ! Mai, basto, avèn improuvisa de lié e an espera lou lendeman que li routo siegon desgajado pèr s'entourna au siéu. Em'acò, avèn passa uno serrado memourablo, gramaciant la nèu d'aguè perlounga aquelo tant poulido fèsto.

Fau perèu que vous counte la souspresso de moun cousin, qu'ès nascu un 25 de Desèmbre, e que cresié que tout ço que se festejavo de pertout èro en soun ounour... e, ma fisto, n'èro tras que countènt, se cresié d'èstre l'embourigo dóu mounde ; pièi, un jour, descurbiguè que n'i’avié un autre qu'èro nascu lou meme jour qu'èu, e ié fauguè bèn se faire uno resoun ! Èro pas lou Bon Diéu !

Anen, maugrat lou plasè qu'ai à vous counta tout acò, vole pas mai vous alassa emé mi souveni, e me fau lèissa un pau de plaço pèr mi cambarado !

Vous souvete de passa de tras qu'urouso festo Calendalo !

A l'an que vèn, e se noun sian pas mai, que noun fuguen pas mèns...

( e coume lou disié moun ami Sergi : «  e se n'ia un de mort, que siègue lou porc ! »)

Michello

« C » coume « cacher »

Cacher une clé escoundre uno clau

Elle s’est cachée sous le lit s’es escoundudo souto lou lié

Jouer cache-cache jouga is escoundudo

Il cache bien ses idées escound proun sis idèio

Je le cache sous mon manteau lou tape souto lou mantèu

Tu me caches le soleil me tapes lou soulèu

Pourquoi m’as-tu caché çà ? perqué m’as pas di’cÒ ?

NUMA

 

Ère un teckel rous. Fai sege an que venguère teni coumpagno à mi mèstre e visquère à Vedeno que ié siéu devengu lou « cadèu bravet » d’aquest oustau. I’avié dejà « Flaubert », un chin retrasènt un « beagle » bastard coume disié lou veterinàri, quàuqui galino, un cat e quàuquis aucèu.

Quouro venguère dins li liÒ, manjave dins mi dous mes e mié. E despièi, visquère de coutrio amé ma nouvello mestresso. Assajave alor d’èstre forço brave, acuiènt e tras qu’urous, quouro me venien vèire lis enfant e lis ami.

Aquesto longo vido, un matin, m’endraiè vers moun destin : mi pato forço alassado, me pousquèron plus pourta. Siéu parti rejougne mis àvi. Auriéu tant vougu pas faire de peno à Mestresso, mai es la vido. Sarai urous quouro un cadèu « brave » vendra assaja d’assoula « Mestresso ». Èro lou sèt de setèmbre de 2012.

Moun pepèi

Dison que se fai vièi,

Lou pepèi,

Que de tèms en tèms repepio

Qu’acÒ es de famiho

Quand parlo, se repeto

Pèr legi pren de luneto

Se fai sourd, entènd plus rèn

Mai …quand iéu parle, me coumpren

Es pas vièi moun pepèi

Soun li gènt que lou fan vièi

E pièi : vièi o pas vièi

L’ame coume èi.

Curious !!!

Multiplico ta pounturo de caussaduro pèr 5

I’apound 71

Multiplico lou tout pèr 20

Apound alor 592 (593 quouro saren en 2013)

Te ié fau soustraire pièi la dato de ta neissènço

As ansin outengu un noumbre que countèn 4 chiffro

Li dous proumié es ta pounturo e li dous darrié es toun age

Martino

La soulucioun au proubleme dÓu gouto-à-gouto

Coumo de coustumo, li dous coumpan se tournèron trouba sus lou banc dÓu jardinié biaissu.

« L’as trouba la soulucioun ? » demandè lou jardinié biaissu à soun coulègo Dardar.

« M’a fa chifra, sabes. Se ié sian mes tÓuti dous amé la Justino e crese qu’avèn trouva la soulucioun ; mai fuguè long e dur. Te fau 10 mètre de tuièu pèr realisa toun gouto-à-gouto. Mai, digo-me, tu que siés biaissu, as pas un mejan, un biais simple pèr trouba rapidamen la soulucioun ? » demandè lou dardar.

« As rasoun. Es bèn 10 mètre que fau trouba. Te vau faire vèire coume se ié prendre pèr arriba à uno soulucioun », respoundeguè lou jardinié biaissu que coumençavo amé soun craioun de faire sa demounstracioun sus uno fuèio de papié.

 

image.

En proumié te fau cerca lou poun lou mai proche de S

Es F ;Se i’a mai d’uno soulucioun, te n’en fau causi uno.

Religo alor S à F coume l’indico lou dessin.

Pièi, cerco lou poun lou mai proche de S vo F. Es D vo A. Causissen D .Religo alor D au poun S vo F lou mai proche. Es F coume l’indico lou dessin.

La memo recerco vai te faire religa lou poun C au pounD.

Fin-finalo, vas trouva la soulucioun seguento que fai eisatamen 10 mètre coume as trouba ; ié pÒu agué d’àutri soulucioun, mai saran tÓuti de 10 mètre.

L’ivèr 1956

Lou dous de febrié1956 faguè tras que fre. Demouravian à Santo Ano devers li gènt de moun ome. Moun ome anavo travaia à biciéucleto à la poudraié e coumençavo soun obro à très ouro dÓu matin. Avans de parti, m’avié recoumanda de bèn me cubri que deforo fasié uno fre dÓu tron de diéu. L’escoutère e partiguère pèr ana en Avignoun à moutouciéucleto ; dinterin, mi gènt gardavo lou pichot. Ansin tÓuti li matin, preniéu lou la à la lacharié « Tonnaire » e l’adusié ansin à mi gènt que demouravon à Vedeno. Aqueste matin, faguère mi recopumandacioun à ma maire de se bèn cubri, tant la fre èro pougnanto.

Ansin, en arribant au Pountet devers la gleiso, me siéu arrestado encÒ ma coulègo que travaiavo amé iéu. Poudiéu plus parla ; mi man èron jalado. M’aprenguèron que fasié mens dés e vue ! La calour de soun oustau me reviscoulè ; soun ome nous prepausè de nous mena au burèu. Lou sèr, prenguerian lou car pèr s’entourna au Pountet e reprene ma moutouciéucleto dusqu’à Vedeno.

Es alor que se boutè à neva coume s’èro jamai vist à Vedeno. Prenguère alor lou car. Un matin, lou car pousquè pas veni ; avèn alor souna lou burèu pèr lis averti que poudrian pas veni. Lou capoulié nous venguè alor querre amé sa veituro. Falié pas manca uno journado de travai.

Un jour, siéu estado en pano amé ma moutouciéucleto e, li man pleno de camboi, me presentère au burèu en retard. Lou patroun m’esperavo dins soun burèu e maugrat mis esplico, n’en vouguè rèn saupre . Me n’en siéu rapela touto ma vido.

Oudeto

N.B : S’avès uno istòri à nous counta (meme en francès), esitas pas : Nous agradarié de la bouta sus aquest journalet.