mercredi 13 février 2013

Venès noumbrous pèr passa un moumen agradiéu e amistous!

Affiche Char A4 pour web

Counferènci-Diapourama

« Reinié Char, l'ome revóuta »

Vint e cinq an de tèms, Glaude Lapeyre es esta au toco-toco emé lou pouèto Reinié Char, «  Fraire de Camin ». Après sa despartido, enfeta pèr li » Char es à sèns cubert », « Char garçavo li vesitaire deforo », « Char èro verinous », o d'àutri, que la prèsso escampihavo e qu'èron repeti...d'autant mai qu'en aquest siècle la pouèsio es messo à l'escart pèr li media, lis editour, li libraire....

Glaude Lapeyre a pres soun bastoun de roumiéu pèr adurre li pouemo de Char en aquèli qu'an pa'gu la chabenço de lis acara.

Lou fai bono-di l'ajudo d'un diapourama, emé de «  coumplice », de leituro, coumentàri, discussioun. La counferènçi s'adreisso en chascun, la pouesio pòu pertouca tóuti lis individu : lou pastre, l'astrounomo, lou matematician, lou cavaire de rabasso, vièi e jouine...

La counferènci s'entitulo : » Char, l'ome revóuta » ; es uno guinchado en Aubert Camus, en grando amista emé lou pouèto.  Glaude Lapeyre

(revira en prouvençau pèr Michello)

mardi 5 février 2013

Lou journalet dóu Pont de Garanço N°21 Febrié 2013******** Ges de mes de Febrié sènso flour d’amelié

image

 

image

« Amé tu, li matematico parèisson simplo ! Me semblo qu’ai tout coumpres ; vau ensaja de faire l’addicioun seguento 11111+ 1101 ; me diras se m’engane ; vau tambèn cerca en baso 10 ço que representon aquèli chifro ; crese que vas fini pèr me faire ama li matematico » diguè lou Dardar que sus un papié fasié dejà si proumié calcul.

Aurès la respounso dins lou numero seguènt de noste journalet. Aprendrès tambèn à faire de multiplicacioun en baso 2.

Michèu

« D » coume « dehors »

Rester dehors demoura deforo

Dehors ! foro !

Jeter quelqu’un dehors jita quaucun deforo

Partir en dehors du pays s’enana en deforo dÓu païs

Passons par dehors ! passen pèr deforo !

Le dehors et le dedans lou deforo e lou dedins

Reste en dehors de cette dispute ! tèn-te foro d’aquesto garrouio !

Sous des dehors tranquiles, sèmblo tranquile, mai es un boulegoun

c’est un impatient

Pichot'istòri vertadièro !

Aco se passè i'a quàuquis annado en Avignoun. Uno de mis amigo, Ano-Mario, travaiavo encò d'un marchand de vèituro, em'uno dono que venié dóu Nord, que ié disien Ugueto. Emé si coulego, se trufavon un pau de soun acènt...

Un jour, Ugueto demando à Ano-Mario : «  avèn- ti un rendès-vous, à dès ouro ? » e Ano-Mario, qu'es uno prouvençalo de la bono, ié respoundeguè : «  i'a degun ». Lou tèms passo ; pièi vèi Ugueto, un pau soucitouso que ié vèn coum'acò : « Es pas vengu ! »

E Ano-Mario, souspresso, de ié respondre : «  « Mai qu ? » E elo : «  Mai , lou que m'as di, Moussu Degun ! » Imaginas un pau coum'Ano-Mario, estrassado dóu rire, se despachè d'ana counta 'cò à si coulègo ! E à moun avis, Ugueto, de segur que se souvèn , aro, de ço que vÒu dire « degun »

Michello

Ma grand, Anaïs

Me semble que l'ai toujour visto, touto de negre vestido, que tricoutavo sènso fin de debas negre, assetado dins soun fautuei, à man drecho dóu pèile.

Darrié elo, i'avié un cadre pendoula à la muraio, emé soun diplomo e sa medaio di famiho noumbrouso. Avié agu dès enfant.

Anaïs avié la renoumado de pousqué gari un fube de causo, e li gènt la venien vèire de luen. D'èisemple, garissié li bruladuro, l'aviéu visto faire e acò me pivelave : remplissié uno bolo d'aigo fresco que plaçavo à coustat dóu brula, pièi, de soun dèt traçavo uno crous sus la plago e remiéutejavo de preguièro ; e tant lèu, la bruladuro s'esvalissié ; e iéu, assetado à soun coustat, assajave d'ausi ço que disié. Un jour, ié demandère de m'esplica coume fasié ; me respoundeguè que me lou poudrié dire que quouro sarié sus soun lié de mort.

En mai d'acò, li gènt avien fisanço en elo e la venien vèire pèr ié demanda de counsèu. I'avié toujour de mounde dins soun oustau, e aviéu plasè à escouta ço que se racountavo ; alor, en sourtènt de l'escolo, i'anave lèu faire un tour, èro just dous oustau pus luen. En travessant la placeto, alucave un pau ço que fasié lou manescau, eilabas, au founs de soun ataié negre, e vesiéu la forjo rouginasso e badanto que me semblavo qu'èro l'infèr coume lou vesiéu dins moun libre de catechisme. E lou manescau qu'atubavo la forjo emé lou gros boufèt, belèu qu'èro lou diable , emé soun foudau de cuer? Quàuqui-fès èro deforo à ferra un chivau, e i'avié uno óudour espaventablo de bano rabinado ; pin, pan... i'enfounçavo de clavèu dins li bato, e lou chivau se lèissavo faire, tout just se boulegavo un pau la tèsto pèr cassa li mousco. Dintrave à la lèsto encò de la grand pèr me rassegura. Anaïs èro toujour à tricouta si debas à man dóu pièle.

Amave bèn soun oustau e si mistèri ; dins lou membre ounte restavo la majo part dóu tèms, i'avié un pichoun placard escoundu dins un recantoun ; èro lou placard di douçour, e n'en sourtié quàuqui-fès, de pasto de coudoun o de vin d'aranjo que nous vuejavo dins de pichoun vèire blu pas pus grand qu'un dedau. Oh, d'aquèu vin d'aranjo, perfuma e dous, èro un chalo vertadié quouro vous raiavo dins la bouco ! N'i’avié pamèns pas pèr s'encigala...

Mai ço que me pivelavo lou mai, èro la cousino : un membre un pau sourno, esclara pèr uno pichoto fenèstro un pau auto que dounavo sus la court. Au dre de la porto, i'avié un vièi eiguié de pèiro, couifa d'uno estagiero ounto èron arrengueira de peiròu de couire. De l'autre coustat, trounavo uno grando chaminèio, e au bèu mitan dóu membre, lou sòu fasié uno gibo, lou malounage avié peta e l'avien pedassa emé de mourtié ; èron li racino dóu tihòu de la cour que cercavon à rintra dins l'oustau , e moun grand plasé èro de dansourleja sus aquelo gibo.

Revenènt dins lou courredou, passa la grosso porto d'intrado, i'avié à man drecho un grand membre toujour pestela ounte trounavon de veissèu e de bouto ; crese qu'en uno epoco, vendien de vin, e n'en restavo uno óudour que floutejavo tre l'intrado. Au dre de la porto d'intrado, uno voulado d'escalié, à mié-estànci, durbié sus la cour barrado de muraio ; à man gaucho, la reservo de bos, à drecho, la cabaneto di galino, quàuquis aubrihoun, lou tihòu e la nicho dóu chin, qu'emé moun cousin Roubert e sa bouito de «  mecano » voulian trasfourma en palet voulant ! Au founs de la cour, se vesié uno pichoto porto de bos, qu'èron «  li coumoudita » que susploumbavon uno roubino.

Dins aquest grand oustau, i'avié encaro à mié-estànci de la cour, dos porto que durbien sus de chambro e de chambroun, e à l'estànci superiour, i'avié encaro un apartamen ounte restavon moun cousin Roubert e si gènt.

La grand anavo quauqui-fès à soun jardin, pas trop luen de l'oustau, ounte menavo quàuqui rego de frago e d'ensalado.

Pièi, un jour, s'es amoussado, avié mai de nonante dous an. Ère luen e me pousquè pas trasmetre soun secrèt. Sa despartido me faguè un grand vuejo dins ma vido, e ai toujour agu regrèt de pas aguè pouscu ié presenta moun proumié enfant, Pascau, que nasquè just un mès après .

An vueja soun oustau ; es un médecin que l'a croumpa, n'a fa soun oustau e istala soun gabinet.

D'elo, ai garda que li pichoun vèire blu ounte nous fasié tasta lou vin d'aranjo, e, tambèn, lou souveni d'uno femo estraourdinàri, pastado d'amour e de bounta.

Michello

Moun noum es « Prouvènço »

Despièi que quàuqui brando-tarnavello dis àutis esfèro boufeto que floutejon à tÓuti li vènt, ome lige zela de ma grando sorre Franço, se soun escagassa à me dire P.A.C.A, que galèro pèr iéu, la pichoto coumtesso, estènt que moun noum es Prouvènço !

D’ingrats esperit pounchu s’èron dejà escagassa, éli, à me refusa la lengo de mi rèire-grand, Lengo d’O, Lengo d’Or, Lengo di troubadour, Lengo d’Amour…

Aro es à de-reng de moun noum d’èstre refusa…

En plaço, m’an empegado d’un siglo, un esqueleto de letro P.A.C.A.

Mai moun noum es Prouvènço !!!

De carnavello esquichado pèr dis escouto barrularello, pèr de telefoune boulegaire e àutri varianto numerico au service de multimedia, se gargaion d’aquesto maigro rapugo P.A.C.A, pulèu que dÓu bèu rasin muscat souleia nouma Prouvènço.

Adounc, moun noum es Prouvènço !

La mauno touristico, talo un chivau de Troio, trouno sus mi plajo e dins mi vilage. De pas tant sàvi mentor que siegon Michelin o lou Caminaire, citon moun Rousen, mis erbo, mi site e mi santoun… de Prouvènço, uno marco que se vènd bèn e qu’a pèr noum Prouvènço.

Iéu, quouro ausisse lou mot P.A.C.A, sorte ma mitraieto , e parte en guerro contro li siglo, aquèsti necroufage, aquèsti sarcoufage, aquèsti siloufage que rousigon, chirounon, amermon la car, la poupo, la mesoulo de tÓuti li Lengo…

E mitraio que mitraiaras ! Moun noum es Prouvènço !!!

Un riche sang universau regoulo dins ma Coupo Santo, ma Font d’Aboundènci e de Jouvènço.. Tremparai mi dèt dins aquest Graal e d’uno trelusènto encro cremesino, escrirai d’en pertout, moun noum es Prouvènço.

Parpaioun

N.B : S’avès uno istòri à nous counta (meme en francès), esitas pas : Nous agradarié de la bouta sus aquest journalet.